Informator Wiernych Nadzwyczajnej Formy Rytu Rzymskiego w Bytomiu (08/2020)

Dla tych z Państwa, którzy nie mieli możliwości otrzymać papierowego wydania naszego informatora, publikujemy zawarte w nim teksty.

Nauka na Post czterdziestodniowy.

Kto ten post zaprowadził?

Ojcowie Kościoła Justyn i Ireneusz św. poświadczają, że post przedwielkanocny ustanowiony i uświęcony został przez samego Chrystusa. Św. Leon zaś i św. Hieronim twierdzą, że za przykładem Pana Jezusa zaprowadzili ten post Apostołowie.

W jakim celu zaprowadzono ten Post czterdziestodniowy przed Wielkanocą?

Abyśmy naśladowali Chrystusa, który przez czterdzieści dni za nas pościł. 2. Abyśmy mieli udział w zasługach postu i męki Jezusowej, aby to dobrowolne umartwienie za przykładem św. Pawła (Kolos. 1, 24) wypełniło to, czego niedostawa cierpieniom Chrystusowym, a czego nie należy pojmować tak, jakby męka Chrystusowa była niedostateczną i niezupełną, lecz, że jako członki Kościoła św., ciała Chrystusowego, powinniśmy cierpieć wespół z Chrystusem, jeżeli pragniemy z Nim dzielić chwałę wiekuistą. 3. Winniśmy poddać ciało pod władzę duszy, stłumić żądze cielesne, a wiodąc życie nieskalane przysposobić się na święty czas Wielkanocny i na spożycie Baranka Bożego. 4. Nareszcie trzeba przecież Bogu dać jakieś zadośćuczynienie za grzechy nasze i, jak mówi papież Grzegorz Św., całoroczne grzechy odpokutować krótkim postem, stanowiącym dziesiątą tylko cześć całego roku.

Czy dawniej tak poszczono, jak teraz?

O wiele ściślej, gdyż 1. wstrzymywano się nie tylko od jedzenia mięsa, jak dzisiaj, ale i od wszystkiego, co z mięsa pochodzi, jako to od nabiału, jaj, masła, sera i t. d., a nawet od wina i ryb, co jednak nie było powszechnem przykazaniem kościelnem. 2. Poszczono nawet cały dzień i posilano się tylko wieczorem po nieszporach. Ztąd poszło, że na pamiątkę tego dawnego zwyczaju nieszpory odprawiają się przed obiadem. Kościół bowiem jako dobra matka pozwala obiadować, a wieczorem skromnie się posilić, aby ciało nie osłabło nazbyt i było krzepkiem do pracy.

Jakże zawstydza ta dawna praktyka kościelna wielu z tegoczesnych chrześcijan, którym dzisiejszy nawet post jest uciążliwy! Ale jacyż to chrześcijanie? pyta św. Ambroży. Chrystus, który nigdy nie zgrzeszył, pościł za nas, a my nie chcemy pościć za własne ciężkie grzechy?

Jak należy przepędzić czas Postu świętego?

Przedewszystkiem ściśle zachować post nakazany przez Kościół. Nie działałby jednak w myśl Boga, ani w duchu Kościoła ten, coby na tem poprzestał. Główną rzeczą jest rzeczywiste i szczere odwrócenie serca od grzechu i wstąpienie na drogę cnoty. Ojcowie święci kładą główny przycisk na taki nastrój duszy i ćwiczenie się w prawdziwej pokucie i stanowczo oświadczają, że bez tego wstrzymywanie się od pokarmów mało, albo wcale nic nie znaczy. Tak mówił pewnego razu Chryzostom święty do swych słuchaczy. (Trzecia mowa o posągach):

„Nie sam post przez się, lecz właściwy post, nie wstrzymywanie się od pokarmów, lecz wstrzymywanie się od grzechu, zdoła człowieka ocalić. Gdy pościsz, dobrze czynisz; ale okaż to i w uczynkach. Skoro dostrzeżesz ubogiego, zlituj się nad nim; skoro ujrzysz nieprzyjaciela, pojednaj się z nim. Skoro widzisz bliźniego w szczęściu, nie zazdrość mu. Nie dość, że twe usta poszczą; niechaj pości oko i ucho, nogi i ręce i wszystkie członki ciała. Ręce niechaj poszczą, wstrzymując się od cudzej własności i chciwości zysku. Nogi niechaj poszczą, nie chodząc na nieprzyzwoite zabawy. Oczy winny pościć, nie oglądając się pożądliwie i rozpustnie, patrzenie jest przecież pokarmem oczu; jeżeli patrzenie jest niedozwolonem i grzesznem, szkodzi postowi i gubi duszę. Byłoby przecież wielkim nierozsądkiem odmawiać ustom dozwolonego pokarmu, a pozwolić oczom wytężać wzrok grzesznie i pożądliwie. Wstrzymujesz się od mięsa! I owszem, ale nie daj oczom pożądać cudzołóztwa. I uszy twe winne pościć; post uszu polega na tem, abyś nie słuchał potwarzy i obmowy. Niechaj pości i język twój o tyle, że wstrzymywać się będzie od klątew i złorzeczeń. Na cóżby się zdało bowiem nie jadać mięsa bydlęcego, jeśli jak dzikie zwierzęta szarpiemy sławę braci naszej? Jeżeli w ten sposób pościć będziem nie tylko wstrzymywaniem się od jadła, ale i od grzechu, natenczas będziemy mieć już w tem życiu nadzieję wiekuistego zbawienia, a w przyszłem śmiało będziemy mogli stanąć przed Chrystusem i używać rozkoszy niebieskich.”

Modlitwa na początek postu czterdziestodniowego.

Wszechmocny Boże! Przy rozpoczęciu tej świętej pory pokuty pragnę się połączyć z Twym Kościołem wojującym, a idąc za głosem tegoż Kościoła, uczynię te dni dniami żalu za me grzechy i ukrzyżowania mej zmysłowości, Panie Jezu! Łącząc się z Twym postem i męką Twoją, ofiaruję mój post na Twoją chwałę i jako dziękczynienie za tyle odebranych od Ciebie dobrodziejstw, jako zadośćuczynienie za swoje i obce grzechy i w celu otrzymania łaski, abym się chronił grzechu, a pełnił cnotę.

Nauka na środę Popielcową.

Czemu ta środa nazywa się Popielcową?

Kościół bowiem święci dzisiaj popiół i posypuje nim głowy wiernych, mówiąc: „Pamiętaj człecze, że prochem jesteś i w proch się obrócisz.”

Czemu święci Kościół popiół?

Czyni to dla tego, aby Pan Bóg przychylając się do modłów Kościoła, udzielił łaski wiernym, którzy w duchu pobożności poddają się obrzędowi się obrzędowi posypywania głów. Łaskami tem są: 1. odpuszcze­nie grzechów, 2. zdrowie ciała i obrona duszy, 3. nagroda przyo­biecana pokutnikom, 4. duch szczerej pokuty, 5. spełnienie wszel­kich próśb, 6. zachowanie wszelkiego dobra, jakie Bóg wiernym udzielił.

Czemu posypuje się głowy popiołem?

Święty Karol Boromeusz mówi, że z następujących przyczyn: 1. aby wspomnienie śmierci wzniecało w sercu wiernych, szczera pokorę, 2. aby na nich zstąpiło błogosławieństwo niebios, o które Ko­ściół prosi przy poświęcaniu popiołu, 3. aby ciało otrzymało siłę peł­nienia prawdziwej pokuty i 4. aby dusza nasza uzbroiła się w siłę wytrwałości w pokucie.

Co winien czynić chrześcijanin, aby otrzymać łaski, o które Kościół błaga?

Winien przed przyjęciem popiołu dopełnić warunków, o jakich Kościół wspomina w pierwszej modlitwie, t. j. 1. winien pokornie prosić Boga o udzielenie tych łask, 2. poczuwając się do grzechu, winien się oskarżyć przed Bogiem i szczery żal okazać. „Pokornym udziela Bóg łaski.”

Czy jest Bogu miłem posypywanie się popiołem z powodów wyżej przytoczonych?

Tak jest, gdyż sam Bóg nakazał Izraelitom posypywać się po­piołem na znak pokuty. (Jerem. 25, 34.) To samo czynił Dawid (Ps. 101, 10), który nawet chleb walał w popiele, Niniwici (Jon. 3, 5), Judyta (Jud. 9), Mardocheusz (Ester. 4) Job (Job 42, 6) i inni. Ztąd pochodzi, że Kościół już w najdawniejszych czasach posypywał popiołem głowy tych, co za grzechy mieli wyznaczoną publiczna pokutę. Przede Mszą Popielcową stawali winowajcy w ko­ściele wobec zgromadzonego ludu. Wyspowiadawszy się, przywdzie­wali włosiennicę, posypywali głowy popiołem i wychodzili z kościoła, i nie wolno im było wstąpić w progi świątyni, jak dopiero w wielki Czwartek, gdzie dawano im uroczyste rozgrzeszenie.

Nabożeństwo rozpoczyna się dzisiaj od poświęcenia popiołu, utworzonego ze spalonych gałązek, poświęconych zeszłorocznej niedzieli palmowej. Po poświęceniu sypie kapłan święcony popiół na głowy wiernych.

Ks. L. Goffine Książka do oświecenia duszy, 1893 r.

Redakcja / kontakt: redakcjalaudeturiesuschristus@gmail.com